تلاش عربستان سعودی برای ایزوله کردن قطر تنها یک نتیجه داشت و آن نزدیکی روابط ایران و دوحه بود. به گزارش اگزیم نیوز Foreign policy journal در گزارشی با اشاره به این نکته نوشت: تحریم قطر توسط کشورهای همسایه از جمله عربستان، بحرین، امارات و همچنین مصر و یمن باعث شد تا ایران و ترکیه روابط نزدیکتری را با این کشور در پیش گرفته و این روابط را تقویت کنند.

در این بین کارشناسان معتقدند امیر شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی طی سال هایی که بر قطر حکومت کرده این کشور را به یک کشور اقتصادی فعال در منطقه تبدیل کرده به طوریکه تولید ناخالص داخلی ان را از رقمی کمتر از 10 میلیارد دلار در دهه 1990 به 100 میلیارد دلار در سال 2007 و 200 میلیارد دلار در سال 2014 رساند. فراوانی گاز طبیعی در این کشور و استفاده از این ظرفیت ها باعث شد تا قطر پله های پیشرفت اقتصادی را به سرعت پشت سر بگذارد.

این گزارش می افزاید قطر با توسعه فعالیت های خود به شدت عربستان را به عنوان یک قدرت اقتصادی و سیاسی در منطقه تهدید می کرد و این موضوع باعث شد تا ریاض به بهانه هایی از جمله حمایت از اخوان المسلمین و یا حمایت از بشار اسد در سوریه و ... تحریم و تحدید کند تا به این ترتیب از قدرت و نفوذ این کشور در شورای همکاری خلیج فارس بکاهد. در این بین روابط قطر با ترکیه طی 5 سال گذشته به شدت افزایش یافته است این در حالی است که روابط ایران نیز با این کشور ارتقا یافته است.

از سال 2005 قطر و ایران ذخایر مشترک گازی خود را مورد بهره برداری قرار دادند و این دو کشور در زمینه توسعه همکاری ها در پروژه پارس جنوبی همکاری های خود را آغاز کردند. این همکاری به گفته Foreign policy journal بیشتر باعث نگرانی و ناراحتی ریاض شد. در این بین به گفته رییس جمهور ایران، تهران روابط خود را با دوحه گسترش خواهد داد و این در حالی است که همین خواسته را نیز دولت قطر دارد. ترکیه نیز از فرصت پیش آمده بعد از تحریم قطر به خوبی استفاده کرده است.

با قطع این روابط تهران و آنکارا به سرعت مواد غذایی مورد نیاز دوحه را جایگزین کردند و مانع از بحران در زمینه نیاز مواد غذایی در این کشور شدند. با این حال قطر میزان واردات خود را بعد از تحریم کاهش داده اما صادرات این کشور با افت چندانی روبرو نشده است. طبق آمار در فاصله سال های 2010 تا 2015 قطر سالانه به طور متوسط 26 میلیارد دلار کالا وارد کرده و به طور متوسط 106 میلیارد دلار نیز کالا صادر کرده است.

اکثر این میزان صادرات را نفت و گاز (در حدود 55 درصد)، بنزین خام (22 درصد) و بنزین تصفیه شده (9 درصد) تشکیل داده که 90 درصد از کل صادرات را شامل می شود. در این بین اما واردات در این مدت تا حدی کاهش یافته به طوریکه در ماه می میزان واردات 38 و در ماه ژوئن 40 درصد افت را نشان می دهد.

در این بین بررسی ها نشان می دهند شش دسته محصولات از جمله فلزات، مواد معدنی، محصولات حیوانی، محصولات گیاهی، محصولات شیمیایی و محصولات ماشینی محصولات اصلی مورد نیاز قطر محسوب می شوند که بعد از تحریم ها تحت تأثیر قرار گرفته اند. با این حال به خصوص ایران قادر است در بسیاری از این محصولات نقش تأمین کننده اصلی را بر عهده بگیرد.

در این بین از میان محصولات فلزی پیش از این قطر از عربستان سعودی به میزان 214 میلیون دلار محصول وارد می کرد که 41 میلیون دلار آن به لوله های آهنی و سازه های آهنی اختصاص داشت. امارات نیز 510میلیون دلار محصولات مرتبط با حوزه فلزات به قطر صادر می کرد از جمله مفتول مسی، ورق گرم و سازه های فلزی و در عین حال مصر و بحرین نیز صادر کننده 141 میلیون دلار محصولات فلزی بود که با تحریم دوحه این میزان واردات توسط قطر با افت روبرو شده است.

با این حال دو کشور ایران و ترکیه به راحتی توانایی جایگزینی این رقم را دارا هستند. ایران از سال 2015 تاکنون 1.43 میلیارد دلار فلزلات به قطر صادر کرده که بیشتر آن محصولات آهنی است.

در بین محصولات معدنی قطر 390 میلیون دلار محصول را از امارات وارد می کرد که این رقم بعد از تحریم ها متوقف شده است. بحرین نیز رقمی در حدود 61 میلیون دلار محصول صادر می کرد که این میزان توسط ایران به راحتی جایگزین شده است.

بر اساس این گزارش قطر 299 میلیون دلار محصولات حیوانی را بعد از تحریم از دست داده از جمله واردات شیر تخمیر شده و سایر حیوانات که این میزان توسط عمان و ترکیه جایگزین شده است. از سال 2015 ترکیه یکی از 5 کشور بزرگ صادرکننده محصولات پروتئینی به اسیا بوده است.

قطر نیز 30 میلیون دلار میوه و سبزیجات از عربستان وارد می کرد و 65 میلیون دلار نیز از امارات و 17 میلیون دلار از مصر که این ارقام با صادرات ایران و ترکیه جایگزین شده است. ایران بعد از سال 2015 تاکنون در حدود 500 میلیون دلار میوه و سبزیجات به قطر صادر کرده است.

در حوزه واردات ماشین آلات اما قطر 163 میلیون دلار محصول از عربستان سعودی و 315 میلیون دلار از امارات وارد می کرد که این میزان بعد از تحریم ها از دست رفته است. در حال حاضر چین یکی از عمده تأمین کنندگان این محصولات برای قطر محسوب می شود.